Home » Plant

Tag: Plant

De waterhyacint, een invasieve exoot?

Afgelopen maand nog een waterhyacint voor in de vijver gekocht?

Per 3 augustus 2016 geldt een Europees verbod op bezit, handel, kweek, transport en import van een aantal schadelijke exotische planten en dieren. Op deze lijst viel mijn oog op een aantal planten waaronder de waterhyacint. Deze invasieve exoten zijn op de Unielijst geplaatst omdat ze in delen van de EU schade toebrengen (of dat in de toekomst waarschijnlijk zullen gaan doen) aan de biodiversiteit en/of ecosysteemdiensten. Lees hier  op de site van NVWA welke planten en dieren er op staan.

Als bloemist heb ik waterhyacinten jarenlang iedere zomer verkocht, voor vijvers en waterschalen in huis. Ze waren zomers niet aan te slepen. Bij de meeste mensen hadden de planten geen lang leven. In ieder geval overleefden ze de winters in ons land niet. Ik vraag me dan ook af of het voor de waterhyacint ’s winters al warm genoeg is om ook hier tot een plaag te kunnen uitgroeien.

Eichhornia_Crassipes

De waterhyacint, Eichhornia crassipes is een waterplant uit de pontederia familie (pontederiacaea) Ze komen oorspronkelijk uit Zuid Amerika. De lila kleurige bloemen lijken op die van de hyacint maar is geen familie ervan. Het grote drijfvermogen dankt de plant aan zijn verdikte bladvoeten. Elke bladvoet is een met lucht gevulde sponsachtige bol. De plant vermeerderd zich door wortelstokken en door zaad. Zo kan het in warmere landen uitgroeien tot een ware plaag.

Eichhornia_crassipes_field_at_LangkawiHele meren groeien dicht en verdringen de inheemse waterbeplanting. Boten komen niet door de dikke planten laag heen en irrigatiekanalen raken verstopt. Vissen sterven door zuurstof gebrek en malariamuggen vinden ideale broedplaatsen tussen de planten. De planten worden op verschillende manieren bestreden. De laatste jaren probeert men de planten te bestrijden door insecten die, in de landen van oorsprong, de verspreiding binnen de perken houden. Dit zijn snuitkevers en de waterhyacintmijt.

Leveren de planten ook wat op?

In verschillende landen worden de geoogste planten geplet en gedroogd en worden ze als veevoer of compost verwerkt. Waterhyacint is ook een goede grondstof om biogas van te maken. In Ghana wordt de waterhyacint door de lokale bevolking geoogst en verkocht als grondstof voor biovergassing. Op dit biogas varen weer boten en door het oogsten kan de  visstand zich weer herstellen en dorpen worden weer bereikbaar over water. In Thailand drogen ze de planten en gebruiken ze het als vlechtmateriaal voor meubelen en manden. Die manden van gedroogd waterhyacint zijn verkrijgbaar bij o.a. de bloemist en woonwinkels.

 

bronnen: Wikipedia, Botaniewebsite, Serigas

 

Plant: Primula veris

Primula veris, Sleutelbloem
Primula veris, Sleutelbloem

 

Primula veris – Sleutelbloem, gewone sleutelbloem, paassleutel (Ned.), cowslip (Eng.)

Primula is afgeleid van ‘primus’ wat ‘eerste’ betekend, omdat ze al vroeg in het voorjaar bloeien. Veris wordt vertaald als ‘voorjaar’ maar vooral als ‘echt’.

Eetbaar: Blad en bloem

Blad: Met jonge bladeren vers of gedroogd kan een thee gemaakt worden die helpt tegen slapeloosheid. De bloemen: geuren zoet en werden vroeger veel in het pannenkoekbeslag gedaan of in cakebeslag. Primula bloemen kunnen ook goed door een salade.

Populaire naam Nederland: Sleutelbloem

Bloemkleur: Geel, zoetgeurend anijsachtig.

Bloeiperiode: Maart tot en met mei

Hoogte: 25 cm in bloei, 15 cm bladhoogte

Plantafstand: 26 cm ( 11-15 st. per m2)

Lichtomstandigheden: Schaduw

Primula veris groeit tussen of bij bomen of struiken en houdt van een humusrijke, vochthoudende bodem. Combineert goed met andere planten, bijvoorbeeld met Origanum, kleine botanische tulpjes, Campanula persicifolia en de gewone akelei, de Aquilegia vulgaris.

Primula veris
Primula veris

Plant: Vossenbes

De Vossenbes staat op dit moment te pronken met zijn bessen in de eetbare siertuin. De rode bosbes of vossenbes (Vaccinium vitis-idaea) is een plant uit de heifamilie (ericaceae), hij wordt tussen de 10 en 40 cm groot, groeit compact en is groenblijvend. Ze groeien op zonnige en droge standplaatsen op zure,schrale grond en verdragen schaduw.

De Vossenbes is een geliefde vrucht in Noord- en Centraal-Europa vooral in de Scandinavische landen,Duitsland en Polen. Van de vrucht wordt compote gemaakt, die lekker is bij wildgerechten. Rauw zijn ze vrij zuur en wrang. De vruchten bevatten veel gezonde stoffen zoals vit. C, vit. B1, vit.B2, Vit. B3 en bèta caroteen en mineralen als kalium, calcium, magnesium en fosfaat.

Hier in Nederland worden ze rond deze tijd volop aangeboden bij tuincentra en bloemisten vanwege hun uiterlijk. De rode glanzende vruchten, met hier en daar nog een wit bloemetje, steken mooi af bij de donkergroene bladeren. De vruchten blijven er lang aanzitten en de plant is goed te combineren met andere najaarsplanten zoals een chrysant, winterbloeiende violen en heide. Zet de plant wel buiten evt. op je tuintafel want in huis verdroogt de plant natuurlijk snel. Omdat de plant van nature op zure, schrale grond groeit kan de vossenbes niet in de kleigrond geplant worden. Beter is om ze dan in een grote pot te planten gevuld met rododendrongrond. Bekende soorten die aangeboden worden zijn de ‘Koralle’, ‘Red Pearl’ en ‘Miss Cherry’.

Vaccinium vitis-idaea Vaccinium vitis-idaea

Een andere bekende van de bloemist is het appelblad of shallon blad (Gaultheria shallon) . Dozen vol heb ik als bloemist verwerkt, sterk en stevig blad, als basis voor boeketten.

Deze gaultheria is een andere plant uit de heifamilie en  vind je ook in de eetbare siertuin vanwege de vruchten die aan de plant groeien. De vruchten rijpen van september tot oktober. Het is een groenblijvende struik die goed te gebruiken is als bodembedekker, de plant maakt worteluitlopers,  op schaduwrijke plaatsen.  Hoogte van de plant is 60 tot 80 cm hoog. Van de gaultheria shallon zijn de donkere blauwe bessen eetbaar en van de jonge bladeren kan thee gezet worden. Onze planten hebben dit jaar nog geen bessen gevormd dus moeten we nog even wachten met het proeven.

Gaultheria shallonGaultheria shallon  

De vossenbes is niet de enige uit de Vaccinium familie in de eetbare siertuin.  Er groeien ook een aantal Amerikaanse bosbessen, cranberry’s, grootbladige bosbes en een veenbes. Zelfs de echte inheemse bosbes is in de tuin te vinden.

Plant: Amaranthus

 

Amaranthus: Bloem van de maand en ‘voedsel van de toekomst’

Amaranthus is de bloem van augustus in de seizoensbloemen campagne van Bloemenbureau Holland. De amaranthus heeft rode/ paarse of groene pluimen maar er zijn ook bruine en terra-kleurige pluimen bekend. Vooral de hangende staarten zijn mooi te verwerken in boeketten en bloemwerk in combinatie met andere zomerbloemen, siergrassen en bessen.

amaranthpureseasonalflowers

Als bladplant is de amaranthus een mooie eenjarige plant met fel gekleurd blad.
Dat van de amaranthus alles gegeten kan worden, het blad, de wortels, zaden en bloemen, is nog niet bij iedereen bekend. In veel landen in Afrika, Midden-Amerika en Azië komen allerlei soorten amaranthus voor waarvan het blad een zeer geliefde bladgroente is. De bladeren worden gebruikt als een smaakvolle spinazie.  Ze bevatten wel meer calcium, ijzer en fosfor dan spinazie. In Nederland is het amaranthus blad bekend als Chinese of wilde spinazie. In China: Hinn Choy of Yin Tsoi. In Zuid-Amerika heet de groente: Telugu, Tampala, Callaloo of Quelite. In Maleisië: Bayam en in India: Kulitis, Thetakura Pappu.  In de Afrikaanse landen is de amarant bekend als Lenga, Mchicha en Efo Tete. De bloemen leveren een rode kleurstof waarmee eten of drankjes gekleurd kunnen worden.

amaranthusAmaranthus_tricolor

Als de bloemtrossen afrijpen is het zaad te oogsten. Amarantzaden zijn veel gezonder dan de ons bekende granen. Er zit bijv. 5 x meer ijzer in dan in tarwe en bevat 3 x zo veel vezels. De zaden zijn ook zeer olierijk waar een gezonde olie van te maken is. Voor de Inca’s waren de zaden een belangrijke voedselbron en de Azteken gebruikten de zaden voor de bereiding van rituele dranken en voedsel. Tegenwoordig worden de kleine zaadjes in Peru en Mexico gepoft en gemengd met siroop. Deze veel gegeten snack word in Mexico Alegrias genoemd en in Peru Turrones.  In Europa is het een goede graanvervanger in een glutenvrij dieet en ook de net ontkiemde zaden, als spruitgroente, zijn gezond en voedzaam. Als dat nog niet genoeg is kan je uit gefermenteerde zaadjes bier brouwen.

amaranth zaad

Amaranthus is dus behalve decoratief in tuin of boeket, ook een heel voedzaam gewas wat, zelfs in zeer droge omstandigheden, goed kan groeien.

bron: http://www.warenwelenwee.nl/agf_amarant.html

Plant: Kochia scoparia

Gisteren, tijdens het geven van een rondleiding in de PolycultuurTuin van MergenMetz, die dit jaar aangeplant is met allemaal eetbare planten, vroeg Emile van der Staak, Chef van Restaurant ‘De Nieuwe Winkel’ in Nijmegen of we in de tuin ook een varen hadden staan waarvan de zaden eetbaar zijn. Nu hebben varens geen zaden maar sporen dus vroeg ik of hij misschien de Latijnse naam van de plant wist. Latijnse naam was niet bekend maar de zaden staan bekend onder de naam Land kaviaar of onder de Japanse naam Tonburi.  Verder zag Emile op z’n mobiel de naam zomer cipres staan en die naam deed me een belletje rinkelen. Zomercipres is namelijk geen varen maar een eenjarige plant, familie van de Ganzenvoet (Chenopodiaceae): de Kochia scoparia

Kochia is een plant die een beetje conifeerachtig groeit en zo’n 60 tot 90 cm hoog word, het decoratieve van deze plant is dat in de herfst de plant felrode tinten krijgt. Kochia komt van oorsprong uit de grazige steppen, in het zuiden van Rusland en is door vroege immigratie naar de prairies van midden Amerika gebracht. In het begin was Kochia waarschijnlijk een voedselplant en pas veel later aangeplant in de siertuin.

Kochia staat ook bekend als een van de Tumbleweeds die je vaak ziet in Western films. (De ander is  Salsola kali, Loogkruid, ook vanuit Rusland.) Dorre pruiken die door de verlaten stoffige straten van een oud western stadje waaien. Nu is dat een mythe, bedacht door Hollywood want rond 1900 kwam de Kochia en de Salsola nog helemaal niet voor in het Wilde Westen. Veel later gebruikte de Navajo indianen de Kochia  als voedergewas voor hun schapen en in het wild worden de zaden gegeten door herten, prairiehonden en vogels.  Verspreiding van de zaden gebeurt door middel van …. het tuimelen, tumbleweed.

Kochia bladeren en de jonge scheuten zijn eetbaar en worden gekookt. De zaden hebben een textuur vergelijkbaar met kaviaar, vandaar de naam ‘landkaviaar’. In Japan is het een delicatesse en wordt het ‘Tonburi’ genoemd. De zaden worden gedroogd, gekookt en dan voor een dag in koud water geweekt. Daarna worden de zaden door de handen gewreven om de buitenste huid te verwijderen. De zaden zijn glanzend zwart – groen.

tonburi. kochiaKochia scoparia groenKochia scoparia

Plantinformatie

  • Naam:             Kochia scoparia,Bassia,zomercipres,tumbleweed,landkaviaar,Tonburi
  • Kleur:              Groen in herfst naar rood verkleurend
  • Hoogte:           50 tot 100 cm
  • Bodem:           Doorlatende grond
  • Type:               Eenjarig
  • Standplaats:    Zon
  • Toepassing:     Borderplant

Planten in cultuur zijn zachter en voller dan de planten in het wild en doordat de planten pas laat in de zomer gaan bloeien zal de plant bij ons niet tot nauwelijks zaad maken.

 

 

 

 

Bewonder: Indigo

Indigoblauw

Indigo

Indigo is een natuurlijk pigment dat gewonnen wordt uit de Indigofera tinctoria. De indigostruik is één van de zeshonderd soorten uit het geslacht Indigofera. De struik komt oorspronkelijk uit India, van waaruit hij werd verspreid over grote delen van Zuid Azië.  Andere soorten van de Indigofera komen in het hele gebied van de Tropen en Subtropen voor. Lees hier hoe uit de plant het pigment gewonnen wordt en waar de uitdrukking “blauwe maandag” vandaan komt.

Indigofera tinctoria Indigofera tinctoria

 

Wede

In Europa werd, tot in de zestiende eeuw, de blauwe kleur gewonnen uit de Wede, Isatis tinctoria. Wede is een plant uit de kruisbloemenfamilie, de brassicaceae. De plant werd vroeger veel geteeld vooral in Zuid Duitsland en Frankrijk  en was een belangrijke inkomstenbron. Toen eerst de Portugezen en later de Nederlanders en de Engelsen Indigo vanuit India naar Europa brachten storten de wede cultuur in.  De wede werd vervangen door de veel sterkere en kleurvastere Indigo uit India en vanaf de negentiende eeuw werd deze weer vervangen door een synthetische indigo.

Isatis tinctoria Wede, Isatis tinctoria

 

Indigostruik, valse indigo, Amerikaanse Indigostruik

Andere planten met indigo in hun Nederlandse naam zijn de Amerikaanse Indigostruik: de Amorpha fruticosa en de valse indigo of de indigolupine: de Baptisia australis. Ook deze planten zijn te gebruiken als verfplant en leveren een blauwe kleur op.

De Indigofera, de Amorpha en de Baptisia komen alle drie uit de familie van de vlinderbloemigen. Vlinderbloemigen hebben een mooie eigenschap, ze binden stikstof uit de lucht en verrijken daardoor de grond. Het zijn prachtige tuinplanten waarvan de Baptisia een vaste plant is en de Amorpha en de Indigofera heesters. De Indigofera tinctoria is niet winterhard maar er zijn verschillende andere Indigofera planten die hier redelijk tot goed winterhard zijn. Kijk maar eens op de site van Esveld

Amerikaanse Indigostruik

 amorpha fruticosa bloem Amorpha fruticosa

De Amorpha fruticosa is een struik afkomstig uit Noord Amerika. De Amorpha heeft een heel sterk wortelstelsel en is daardoor geschikt om op slechtere gronden te laten groeien. Met zijn stikstofbindende vermogen verrijkt hij de grond met stikstof. Het is een sierlijke struik die in augustus/ september bloeit met blauwviolette bloemen in dichte pluimen. De struik kan zo’n 2 meter hoog worden. Bij oudere planten kan verjongingssnoei toegepast worden.

Valse indigo/ Indigolupine

Baptisia Baptisia australis Baptisia peulen Baptisia australis

De Baptisia australis is een vaste plant afkomstig uit Amerika en kan zo’n 90 tot 120 cm hoog worden. Hij groeit het best in voedselrijke niet te natte grond in volle zon tot halfschaduw. De Baptisia heeft een zeer diepe penwortel waardoor hij goed bestand is tegen drogere periodes maar daardoor lastig te verplanten is. In de maanden mei-juni bloeit de baptisia australis met blauwe lupineachtige bloemen en na de bloei komen er zaadpeulen aan die uiteindelijk naar zwart kleuren.

 

Plant: Rozen

Juni is een maand waarin veel rozen bloeien. Alhoewel ik dol ben op tuinrozen, vooral de Austin rozen, heb ik er maar twee soorten in mijn tuin. De rosa glauca en de rosa ‘ Lavender Pinocchio’.  Eerlijk gezegd kan ik geen keus maken uit de vele mooie tuinrozen maar voor komend jaar ga ik er toch nog één kiezen.

Rosa 'Lavendel Pinocchio' Rosa ‘Lavender Pinocchio’   Rosa glauca,r.sivá, Evropa 2,5 m, 4 cm Rosa glauca

 

Voor de eetbare bostuin van Mergenmetz heb ik advies gevraagd aan de enige biologische rozenkwekerij in Nederland ‘De Bierkreek’ in Ijzendijke. Behalve de rozenbottels kan je ook de bloemen van rozen eten. ( wel zeker van zijn dat ze biologisch gekweekt zijn)

De tuin in Doorwerth bestaat uit arme zandgrond maar in een eetbare bostuin mogen rozen natuurlijk niet ontbreken. Rozen houden van een goede tuingrond dus een beetje advies van een kenner over de keuze spreekt voor zich. ( lees hier alles over mest op maat)

Zelf had ik al een beetje voorwerk gedaan en dacht aan een damascener roos, een rosa villosa en een rosa rugosa.

Rosa gallica officinalis wordt al eeuwenlang gebruikt en is een van de oudste gecultiveerde roos. Hij werd al geteeld door de Grieken en de Romeinen en werd veel gebruikt in middeleeuwse tuinen. Eén nadeel, de gallica’s bloeien maar kort ong. 6 weken per jaar. Hans van Hage van ‘De Bierkreek’ adviseerde ons de ‘Quatre Saison’, een damascener, geurend en meerdere malen bloeiend per jaar. Een ouderwetse, historische roos die prima te verwerken is tot gelei, jam of in de salade.

Quatre Saison Rosa ‘Quatre Saison’

Voor de bottels adviseerde Hans van Hage ons de pomnifera, ook wel villosa genoemd. De bloei is niet spectaculair maar de bottels hebben veel vruchtvlees en zijn smakelijk. Ze rijpen half tot eind augustus. Een andere die we in de tuin hebben geplant is de rosa rugosa ‘Bourgogne’, een langwerpige bottel die, als borrelhapje,  goed te vullen is. Een lage brede struik die éénmalig bloeit en waarvan de bottels lang aan de struik blijven.

Pomifera Rosa pomnifera     Bottel pomifera Rosa pomnifera bottels

Rosa 'Bourgogne' bloei Rosa ‘Bourgogne’   Rosa 'Bourgogne' Bottel Rosa ‘Bourgogne’

 

De andere bottelroos voor armere gronden is de rosa ‘Georg Ruf’, deze rugosa bloeit met paarse bloemen die sterk geuren. De struik wordt ongeveer 1 meter hoog en hebben grote bottels.

Georg Ruf Rosa ‘Georg Ruf’    Bottel Georg Ruf ‘Georg Ruf’ Bottel

Voor hele goede tuingrond zijn de ‘Tawny Tiger’ en de ‘Ilios’ rozen in een terracotta en een purperen kleur. Deze twee kan ik nog wel eens in mijn moestuin planten daar heb ik kleigrond.  Zal prachtig staan in een gemengde salade.

Tawny TigerRosa ‘Tawny Tiger’   ilios bloem Rosa ‘Ilios’

Ben je zelf ook op zoek naar een roos in de tuin kijk dan eens op de site van ‘De Bierkreek’, hierop vind je veel informatie over de soorten rozen en hoe te verzorgen. Je kan het natuurlijk ook altijd aan mij vragen, ik zoek het graag voor je uit.

 

Plant: Chenopodium

Chenopodium, Nederlandse naam: Ganzenvoet ‘chenos'(=van de gans) en ‘podion'(=voetje)

Eén plant van deze familie is voor de meeste onkruid, een paar broertjes/zusjes: een vergeten groente, weer andere familieleden zijn bekende kruiden bij oude volkeren van geheel Amerika en in de Mexicaanse en Caribische keuken en er is er zelfs één zo hip dat er door FAO (The Food and Agriculture Organization of the United Nations) een internationale jaar van is gemaakt.

Even voorstellen:

Melganzenvoet – Chenopodium album

Brave Hendrik – Chenopodium bonus-hendricus

Aardbeimelde – Chenopodium capitatum

Broccolimelde – Chenopodium berlandieri

Epazote – Chenopodium ambrosioides

Quinoa – Chenopodium quinoa  (2013, internationaal jaar van de quinoa)

Melganzenvoet komt bijna over de hele wereld voor. In Europa, Azie en Noord-Amerika werd de plant al in de prehistorie als voedselplant gebruikt. De zaden werden tot meel gemalen en het blad werd als spinazie gegeten, ze bevatten veel vit. C. Lees hier meer over de Chenopodium album: http://wilde-planten.nl/melganzenvoet.htm

Brave Hendrik is een zeer oude groente en wordt nu een vergeten groenten genoemd. De geplukte bladeren kunnen maar één dag bewaard worden. De jonge bladeren worden als spinazie gegeten.  De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en zeer sterk in aantal afgenomen. Lees hier meer over de Chenopodium bonus-hendricus: http://wilde-planten.nl/brave%20hendrik.htm

Aardbeimelde heeft een grote sierwaarde in de moestuin. Hiervan worden de bladeren gegeten. De schijnvruchtjes die op aardbeien lijken hebben weinig smaak maar ogen mooi en worden als decoratie gebruikt in o.a. salades. http://denieuwetuin.be/149-bijzonder-uit-zaad

Broccolimelde is een oude groenten van de Azteken https://www.vreeken.nl/2007/pages/web_zaden.php?page=web_zaden_detail&zoekwoord=060100

Epazote apart van geur en smaak, wordt in de Mexicaanse keuken veel gebruikt in combinatie met bonen. http://denieuwetuin.be/76-kruiden-eenjarig-heel-apart

Quinoa is de laatste jaren een hip gewas. Het wordt al duizenden jaren verbouwd in de Andes. De zaden worden vermalen tot meel. Het heeft een hoog voedingswaarde en bevat geen gluten. Lees hier meer over Chenopodium quinoa:  http://denieuwetuin.be/207-quinoa-algemeen

Deze zomer te bewonderen in de Polycultuurtuin van MergenMetz : verschillende Chenopodium soorten.  De vaste plant Brave Hendrik en de éénjarige Broccolimelde en Quinoa.

aarbeispinazie Aarbeimelde                               Quinoa Quinoa

broccolimelde Broccolimelde                           Chenopodium_bonus-henricus BraveHendrik

Plant: Lathyrus

Lathyrus

 

Lathyrus odoratus is deze maand, april, bij de bloemisten de bloem van de maand.

In mijn tijd als bloemist werkte ik in de maanden April en Mei veel met de heerlijk geurende lathyrus. De meest mooie boeketjes zijn er mee te maken. Vanwege de kleuren en geur zijn ze ook populair in bruidsboeketjes.

Mijn favorieten bruidsboeket combinatie in die tijd was een losgebonden boeket met lathyrus en trosroosjes aangevuld met vrouwenmantel, kleine blauwe alliums en zwarte duizendschoon of astrantia. Liefst de trosroos ‘Dorus Rijkers’, prachtige zalmroze open gevulde bloemen, mooie zware takken die licht overhangen. Lathyrus wordt meestal als korte bosjes aangeboden met een aantal bloemen eraan. Soms worden ze ook aangeboden ‘met rank’, deze takken zijn meestal iets langer en zijn mooi grillig om mee te werken.

Lathyrus behoort tot de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). De Nederlandse naam is pronk- of siererwt. Odoratus betekent ‘heerlijk geurend’ en verwijst vanzelfsprekend naar de geur van de bloemen.

Lathyrus odoratus

Behalve de eenjarige lathyrus odoratus zijn er ook verschillende lathyrus soorten als vaste plant voor in de tuin.

Lathyrus latifolius afkomstig uit Midden- en Zuid-Europa. De soort is zelf hechtend en groeit tot zo’n 2 meter. Geeft grote bloemen die ook als snijbloem geschikt zijn.

Lathyrus vernus is een echte voorjaarsbloeier. Van oorsprong komt hij uit de bossen van de Kaukasus en Siberië. Hier groeit de lathyrus vernus bijna overal en kunnen ook goed tegen een plekje in de halfschaduw.Ze worden niet hoger dan zo’n 30 cm en vormen na de bloei nette ronde bolletjes die lang frisgroen blijven.

Lathyrus rotundifolius is verwant aan de L. latifolius en komt uit Iran en O. Turkije. Hij kan zo’n 2 meter lang worden en bloeit in de rode kleur. Een sport hiervan is de Lathyrus rotundifolius ‘Tillyperone’ deze heeft een vleugje paars in het rood en geurt heerlijk. Hij groeit ook d.m.v. korte worteluitlopers dus groeit snel uit.

Lathyrus gmelinii is een oranjegeel bloeiende lathyrus uit Midden- en Zuid-Europa die robuust uitgroeit en zo’n 60 cm hoog wordt.

Lathyrus transsylvanicus komt uit de Karpaten (hooggebergte Midden-Europa) en wordt tussen de 50 en 100cm hoog. Het is een langzaam groeiende soort met bruingele bloemen.

Benieuwd hoe deze planten zijn kijk dan eens op de site van Hans Kramer van ‘de Hessenhof’. Deze bovenstaande vaste plant lathyrus zijn te koop op zijn kwekerij.  http://www.hessenhof.nl/al/l011.html

Er zijn ook een paar lathyrus soorten die, behalve mooie bloemen hebben, ook nog te eten zijn.

Lathyrus sativus in Italie wordt dit peulgewasje al eeuwen lang uit de natuur gegeten, Cicerchia marchigiana genoemd. Ze eten de kleine onrijpe peultjes en de rijpe zaden worden gegeten als (droog)erwtjes. Eet ze alleen niet vaker dan 1x per week en kook ze 30 min. Bij mij zijn ze favoriet vanwege de prachtige azuurblauwe bloemen.

Lathyrus sativus

Lathyrus tuberosus komt in heel Europa voor zelfs in Nederland. De soort bloeit in Juli/Augustus met lila bloemen die ook heerlijk geuren. Dit soort wordt ook wel de aardakker genoemd. Je kan ze vinden aan de randen van akkers en wegen. De plant verspreidt zich door een wortelstok met kleine eetbare knolletjes. Hij wordt zo’n 30 tot 90 cm hoog.

Lathyrus tuberosus

Alle lathyrus soorten, of ze nu geuren of niet of je ze kan eten of niet, horen thuis in de tuin vanwege het feit dat ze uitstekende stikstofbinders zijn. Dus zoek je een bemestingsplant zet dan Lathyrus in je tuin.

 

Plant:Koningslinde

Linde – Tilia europaea

Koningslinde

Afgelopen week zijn er met de Nationale Boomplantdag weer veel bomen geplant. Ter gelegenheid van de komende troonswisseling zijn er dit jaar ook veel  linde bomen geplant.

Een lindeboom is een echte herdenkingsboom en sinds het ontstaan van het Nederlandse Koningshuis is het een traditie om bij elke troonswisseling een zogenoemde Koningslinde te planten.

De Koningslinde is een cultivar van de Hollandse linde de Tilia europaea ‘Pallida’. De linde komt al eeuwen lang voor in ons land en kan meer dan duizend jaar oud worden. De linde werd en word veel aangeplant in parken en lanen. De Hollandse linde kan nogal veel last hebben van luis. De luis scheidt honingdauw af, een suikerhoudend vocht, waarop weer schimmels groeien zoals roetdauw. Deze honingdauw drupt van de lindebomen en zorgt ervoor dat alles wat eronder staat bedekt wordt met een plakkerig laagje. Tilia cordata, de kleinbladige linde en Tilia tomentosa, de zilverlinde hebben hier minder last van.

Als lei- of knotboom kan de boom voor de nodige schaduw zorgen of bescherming bieden tegen inkijk. De linde heeft frisgroen blad en in de maanden juni- juli bloeit de linde met heerlijk geurende bloemen. Deze bloemen bevatten veel nectar en worden druk bezocht door hommels en bijen.

Tilia cordata

De lindebloesem honing is bekend en veel mensen weten dat je van de bloesem lekkere thee kunt maken. Maar ook het zoete sap kan je in het voorjaar tappen en drinken of er siroop van maken. Zelfs de jonge bladeren van de linde, vooral van de Tilia cordata en de Tilia platyphyllos, kunnen gegeten worden. Het jonge blad word door permaculturisten gebruikt in salade of als vervanging van sla.

Een mooie linde voor in de tuin is de Tilia henryana, gewimperde linde of Chinese linde. Deze linde blijft relatief laag, circa 4 tot 5 meter. Opvallend aan deze linde is dat het blad roze tot roodbruin uitloopt en vervolgens naar groen verkleurt. De bloeitijd van de Tilia henryana is eind juli-augustus en ook deze wordt dan veel bezocht door de hommels en bijen. In de PolycultuurTuin van Mergenmetz is deze linde aangeplant en zo gauw de eerste blaadjes verschijnen zullen we kijken of ze lekker zijn.

Tilia henryana