Een nieuw filmpje van Jitske Jonkman, filmmaker en verslaggever bij TriggerFilm en de maker van Slow Foodies. Eerdere filmpjes zijn begin van de lente gemaakt, deze midden in de zomer. Norbert en ik vertellen hier over Stengelsla, Knopkruid en Mioga gember. Meer weten over wat er allemaal in onze tuin groeit en bloeit? Loop dan eens mee tijdens onze rondleiding op 29 augustus of op 19 september. Aanmelden kan hier
Gisteren, tijdens het geven van een rondleiding in de PolycultuurTuin van MergenMetz, die dit jaar aangeplant is met allemaal eetbare planten, vroeg Emile van der Staak, Chef van Restaurant ‘De Nieuwe Winkel’ in Nijmegen of we in de tuin ook een varen hadden staan waarvan de zaden eetbaar zijn. Nu hebben varens geen zaden maar sporen dus vroeg ik of hij misschien de Latijnse naam van de plant wist. Latijnse naam was niet bekend maar de zaden staan bekend onder de naam Land kaviaar of onder de Japanse naam Tonburi. Verder zag Emile op z’n mobiel de naam zomer cipres staan en die naam deed me een belletje rinkelen. Zomercipres is namelijk geen varen maar een eenjarige plant, familie van de Ganzenvoet (Chenopodiaceae): de Kochia scoparia
Kochia is een plant die een beetje conifeerachtig groeit en zo’n 60 tot 90 cm hoog word, het decoratieve van deze plant is dat in de herfst de plant felrode tinten krijgt. Kochia komt van oorsprong uit de grazige steppen, in het zuiden van Rusland en is door vroege immigratie naar de prairies van midden Amerika gebracht. In het begin was Kochia waarschijnlijk een voedselplant en pas veel later aangeplant in de siertuin.
Kochia staat ook bekend als een van de Tumbleweeds die je vaak ziet in Western films. (De ander is Salsola kali, Loogkruid, ook vanuit Rusland.) Dorre pruiken die door de verlaten stoffige straten van een oud western stadje waaien. Nu is dat een mythe, bedacht door Hollywood want rond 1900 kwam de Kochia en de Salsola nog helemaal niet voor in het Wilde Westen. Veel later gebruikte de Navajo indianen de Kochia als voedergewas voor hun schapen en in het wild worden de zaden gegeten door herten, prairiehonden en vogels. Verspreiding van de zaden gebeurt door middel van …. het tuimelen, tumbleweed.
Kochia bladeren en de jonge scheuten zijn eetbaar en worden gekookt. De zaden hebben een textuur vergelijkbaar met kaviaar, vandaar de naam ‘landkaviaar’. In Japan is het een delicatesse en wordt het ‘Tonburi’ genoemd. De zaden worden gedroogd, gekookt en dan voor een dag in koud water geweekt. Daarna worden de zaden door de handen gewreven om de buitenste huid te verwijderen. De zaden zijn glanzend zwart – groen.
Plantinformatie
Planten in cultuur zijn zachter en voller dan de planten in het wild en doordat de planten pas laat in de zomer gaan bloeien zal de plant bij ons niet tot nauwelijks zaad maken.
Vandaag ben ik bij mijn broer in Maastricht geweest die daar al een aantal jaren een prachtige bloemenzaak heeft. (Mocht je een keer in Maastricht zijn ga eens langs bij Martijn de Bloemist.) Op de terugweg zijn we bij een “kwekerij met vakantie gevoel” geweest, zoals zo mooi op hun site geschreven staat. En dat gevoel had ik ook, niet alleen de kwekerij gaf me een vakantie gevoel maar ook de rit er naar toe. De kwekerij van Bastin is breed gesorteerd en gespecialiseerd in vaste planten vooral de mediterrane soorten, kruiden en lavendel. Ze hebben op hun kwekerij de Nederlandse planten collecties voor Salvia, Lavandula, Santolina, Rosmarinus en Thymus.
De lavendeldagen zijn net achter de rug maar 11 en 12 augustus zijn de Salvia en prairieplantendagen, Indian Summer, langbloeiende planten en siergrassen. Ik loop zelf niet zo warm voor lavendel planten maar om zoveel soorten bij elkaar te zien en gecombineerd met andere mediterrane soorten is het toch wel mooi. Voor onze eigen tuin heb ik een paar Allium flavum gekocht, een paar doordragende aardbeien, de Fragaria vesca ‘Vivarosa’ en een heerlijk geurende citroen-eucalypthus, de Eucalypthus citriodora.
Bij toeval reden we ook langs de kwekerij van Marni’s, dus daar gingen we ook even kijken. Marni’s kwekerij bestaat sinds augustus 1996 en sinds 2009 is Pascal Jongen de nieuwe eigenaar. Bij Marni’s kan je terecht voor tuinvarens, siergrassen bijzondere clematissen en Engelse en historische rozen. Er zijn ook mooie borders te bewonderen.
Deze vakantie dus op naar het zuiden van Limburg voor het vakantiegevoel in eigen land en bezoek zeker even deze kwekerijen.
Juni is een maand waarin veel rozen bloeien. Alhoewel ik dol ben op tuinrozen, vooral de Austin rozen, heb ik er maar twee soorten in mijn tuin. De rosa glauca en de rosa ‘ Lavender Pinocchio’. Eerlijk gezegd kan ik geen keus maken uit de vele mooie tuinrozen maar voor komend jaar ga ik er toch nog één kiezen.
Rosa ‘Lavender Pinocchio’ 
Rosa glauca
Voor de eetbare bostuin van Mergenmetz heb ik advies gevraagd aan de enige biologische rozenkwekerij in Nederland ‘De Bierkreek’ in Ijzendijke. Behalve de rozenbottels kan je ook de bloemen van rozen eten. ( wel zeker van zijn dat ze biologisch gekweekt zijn)
De tuin in Doorwerth bestaat uit arme zandgrond maar in een eetbare bostuin mogen rozen natuurlijk niet ontbreken. Rozen houden van een goede tuingrond dus een beetje advies van een kenner over de keuze spreekt voor zich. ( lees hier alles over mest op maat)
Zelf had ik al een beetje voorwerk gedaan en dacht aan een damascener roos, een rosa villosa en een rosa rugosa.
Rosa gallica officinalis wordt al eeuwenlang gebruikt en is een van de oudste gecultiveerde roos. Hij werd al geteeld door de Grieken en de Romeinen en werd veel gebruikt in middeleeuwse tuinen. Eén nadeel, de gallica’s bloeien maar kort ong. 6 weken per jaar. Hans van Hage van ‘De Bierkreek’ adviseerde ons de ‘Quatre Saison’, een damascener, geurend en meerdere malen bloeiend per jaar. Een ouderwetse, historische roos die prima te verwerken is tot gelei, jam of in de salade.
Rosa ‘Quatre Saison’
Voor de bottels adviseerde Hans van Hage ons de pomnifera, ook wel villosa genoemd. De bloei is niet spectaculair maar de bottels hebben veel vruchtvlees en zijn smakelijk. Ze rijpen half tot eind augustus. Een andere die we in de tuin hebben geplant is de rosa rugosa ‘Bourgogne’, een langwerpige bottel die, als borrelhapje, goed te vullen is. Een lage brede struik die éénmalig bloeit en waarvan de bottels lang aan de struik blijven.
Rosa pomnifera 
Rosa pomnifera bottels
Rosa ‘Bourgogne’ 
Rosa ‘Bourgogne’
De andere bottelroos voor armere gronden is de rosa ‘Georg Ruf’, deze rugosa bloeit met paarse bloemen die sterk geuren. De struik wordt ongeveer 1 meter hoog en hebben grote bottels.
Rosa ‘Georg Ruf’ 
‘Georg Ruf’ Bottel
Voor hele goede tuingrond zijn de ‘Tawny Tiger’ en de ‘Ilios’ rozen in een terracotta en een purperen kleur. Deze twee kan ik nog wel eens in mijn moestuin planten daar heb ik kleigrond. Zal prachtig staan in een gemengde salade.
Rosa ‘Tawny Tiger’ 
Rosa ‘Ilios’
Ben je zelf ook op zoek naar een roos in de tuin kijk dan eens op de site van ‘De Bierkreek’, hierop vind je veel informatie over de soorten rozen en hoe te verzorgen. Je kan het natuurlijk ook altijd aan mij vragen, ik zoek het graag voor je uit.
